Fibromiyalji sendromu modern çağın en büyük sorunlarından birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Fibromiyalji; 3 aydan fazla süredir geçmeyen yaygın ağrılarla karakterize ve yaşam kalitesini düşüren kompleks bir durumdur. Yaygın kas ağrılarına ek olarak yorgunluk, uykusuzluk, anksiyete gibi birden çok şikâyet eşlik eder. Kadınlarda daha sık görülür.
Genel olarak yumuşak doku romatizması ya da kas romatizması olarak bilinse de son çalışmalar
artmış sinir sistemi hassasiyeti nedeniyle beynimizin vücuttan gelen sinyalleri doğru analiz
edemediği ve sürekli ağrı cevabı olarak bize yansıttığı yönünde bilgiler vermektedir. Bu
nedenle fibromiyalji sendromunu sadece kas kaynaklı bir problem olarak düşünmek yetersiz
olacaktır.
Fibromiyalji, vücutta genel hassasiyet alanlarının oluştuğu, kaslarda ve kemiklerde ağrı ile
genel yorgunluk hissedilen, uyku düzeninde problemlere ve bilişsel bozukluklara neden olan
kronik bir durumdur. Fibromiyalji belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve zaman içinde
şiddetleri artıp azalabilir.
Fibromiyaljinin kesin nedeni bilinmemektedir, ancak genetik, enfeksiyon, stres, kaygı, depresyon, hareketsiz yaşam, fiziki ya da duygusal travma, ağrı algılama bozukluğu, sinir ve hormonal sistem bozukluğu ve sempatik sistemin aşırı çalışması gibi faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir. Fibromiyalji, beynin ağrı algısını değiştirdiği ve normalde acı vermeyen uyarılara karşı aşırı duyarlılık geliştirdiği bir durumdur. Fibromiyalji, kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür ve orta yaşlarda başlar.
Fibromiyaljinin en yaygın belirtisi, vücudun belirli noktalarında (fibromiyalji noktaları)
aşırı hassasiyet ve ağrıdır. Bu noktalar genellikle sırt, boyun, omuz, dirsek, kalça, diz ve
ellerde bulunur.
Özellikle sırt, boyun, omuzlar ve kalçalarda belirgin olmak üzere yaygın kas eklem ağrısı,
hassasiyet ve yorgunluk görülür.
Ağrının seyri, yeri ve şiddeti gün içinde, hafta içinde, ay içinde değişiklik gösterebilir.
Kaslarda oluşan tetik noktalar serbest sinir uçlarını aşırı hassas hale getirir ve en ufak
uyarana bile ağrı olarak tepki göstermesine neden olur.
Kadınlarda erkeklere göre 3 kat daha fazla görülmektedir.
Ailesinde daha önce fibromiyalji rahatsızlığı olan kişilerde görülme ihtimali daha fazladır.
Duygusal ve fiziki travma yaşamış ve hayatında stres faktörü fazla olan kişilerde de görülme
oranı fazladır.
Fibromiyalji aynı zamanda psikolojik boyutu da olan bir hastalıktır. Bu nedenle depresyon,
anksiyete ve uyku bozukluğu olan kişilerde fibromiyalji çok daha fazla görülüyor.
Genellikle artmış stres düzeyi, şiddetli ağrı ve sürekli yorgun olma hali fibromiyaljinin tetiklendiğine işarettir. Karamsar düşünceler, üzüntü, kaygı, uyku kalitesinin bozulması, sindirim problemleri, karıncalanma ve uyuşma gibi belirtilerde ciddi artış görülür.
Fibromiyalji kişilerin yaşam kalitesini çok ciddi şekilde düşürdüğü için insanlar genellikle
en çok bu soruları soruyor. Fibromiyaljinin kesin çözümü var mı? Fibromiyalji tedavisi ne
kadar sürer? Fibromiyalji tamamen iyileşir mi?
Fibromiyalji kompleks bir durumdur. Kesin bir çözümü olmamakla birlikte şikayetleri azaltıp
kontrol altına almak mümkündür. Sabırla devam eden ve bunun üstesinden gelmekte kararlı olan
kişilerde şikayetler sıfırlanabilir. Böylece kişi aktif ve sosyal bir hayat yaşayabilir. Her
kişi farklı olduğundan her kişinin süreci ve programı da farklılık gösterir.
Hekiminizin uygun gördüğü ilaçlara ek olarak psikoterapi, fizyoterapi, manuel terapi,
yumuşak doku uygulamaları, kuru iğneleme, medikal masaj, terapatik egzersiz, gevşeme
eğitimi, stres yönetimi ve gıda takviyesi içeren bütüncül bir program olmalıdır. Her kişi
farklıdır ve bu nedenle kişiye özel program oluşturulur.
Manuel terapi uygulamaları ile omurga ve eklemlerin hareket yeteneği arttırılır. Yumuşak
doku uygulamaları, tetik nokta terapisi ve medikal masaj ile kaslarda oluşan fibröz dokular
rahatlatılarak ağrı ve hassasiyet azaltılır. Nefes egzersizleri ve gevşeme eğitimi ile gün
içerisinde stresle başa çıkma ve yönetme yolları öğretilir. Vücut dayanıklılığını, kas
gücünü ve esnekliği arttırmak için kişiye özel egzersiz programı oluşturulur.
Fibromiyalji sendromunda şikayetlerin azaltılıp günlük yaşam kalitesinin arttırılmasında ve
kişinin aktif bir hayat sürmesinde egzersiz büyük fayda sağlar.
Vücut postürünü düzelten, kasların dayanıklılığını ve esnekliğini arttıran egzersizler fibromiyalji tedavisinin önemli bir parçasıdır.
Egzersiz ağrıların azaltılmasında, vücut dayanıklılığının artıp yorgunluğun azaltılmasında ve uyku kalitesinin artmasında fayda sağlar. Fakat bilinçsizce ve yoğun yapılan egzersizler henüz yeterli yüklenmeye hazır olmayan kas ve sinir sistemini zorlayabilir. Bu durum da kişinin şikayetleri artabilir.
Bu nedenle fibromiyalji sendromu olan kişiler fizyoterapist eşliğinde kişiye özel planlanan egzersiz programıyla ilerlemelidir. Düşük düzeyde egzersizlerle başlanıp kişinin vücut adaptasyonu arttıkça kas gücü geliştikçe egzersizler farklılaştırılmalı ve program modifiye edilmelidir.
Kişiye özel egzersiz programı için mutlaka bir fizyoterapiste danışın.