Omurgayı oluşturan omurlar, sağlıklı her insanda üst üste bir düzen içinde dizilir. Ancak tıpta spondilolistezis olarak tanımlanan ve halk arasında bel kayması olarak bilinen rahatsızlık oluştuğunda omurlardan biri öne veya geriye doğru hareket ederek yer değiştirir ve omur dizilimindeki düzeni bozar.
Bel kayması, omurgayı oluşturan omurların birbirine göre öne veya arkaya doğru kayması durumudur. Bu kayma, omurilik ve sinir köklerine baskı yaparak bel, kalça ve bacaklarda ağrı, uyuşma, yanma gibi şikayetlere neden olabilir. Bel kayması en sık L4-L5 ve L5-S1 omurlarında görülmektedir.
Bel kaymasının en sık görülen belirtisi bel ağrısıdır. Bel kaymasının tanısı için fizik muayene ve radyolojik tetkikler gereklidir. Doktorunuz sizden MR veya hareketli grafiler isteyebilir. Bu testler sayesinde omurda kayma olup olmadığı ve ne kadar olduğu tespit edilebilir.
Bel kayması doğuştan olabileceği gibi çeşitli nedenlerle sonradan da oluşabilmektedir. Bel bölgesi öne eğilme, oturup kalkma, ağırlık kaldırma gibi hareketlerde en çok yük binen bölgelerden biri olduğu için sakatlanma riski de fazladır.
Siyatik ağrısının tedavisi için öncelikle altta yatan nedenin belirlenmesi gerekir. Bazı durumlarda ilaç tedavisi, fizik tedavi, manuel terapi, egzersiz, kuru iğneleme gibi alternatif yöntemler yeterli olabilirken, bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Bel kayması belirtileri, kaymanın yerine, büyüklüğüne ve sinir köklerine ne kadar baskı yaptığına göre farklılık gösterir. Bel kaymasının yaygın görülen belirtileri şöyle listelenebilir:
Bel kayması derecesine göre başlangıçta istirahat, ağrı kesiciler, korse kullanımı, fizyoterapi, manuel terapi ve egzersiz yöntemleri uygulanır. Öncelik ameliyatsız yöntemler olmakla beraber şikayetlerin azalmadığı durumlarda ya da ileri derece bel kaymalarında ameliyat gerekebilir.
Düşük dereceli bel kayması olan hastaların %85’i ameliyatsız tedavilerle bel kaymasının yol açtığı ağrı ve şikayetlerden kurtulmaktadır. Bel kayması durumunu azaltmak için omurganın stabilizasyonunu sağlayıcı egzersizler büyük önem taşımaktadır. Fizyoterapi egzersizleri ve manuel terapi teknikleri bel kaymasına bağlı şikayetlerin giderilmesinde kullanılır. Bel kaymasına bağlı oluşan sinir sıkışmasının rahatlatılması ve bel kaslarının güçlendirilerek bele binen yükün dengelenmesi sağlanır.
Bel kayması durumlarında doktorunuz uygun görürse beldeki sinir köklerine olan baskıyı rahatlatmak için bir süre çelik korse kullanmanızı söyleyebilir.
Bel kayması ameliyatı sonrasında hastanın doktorun önerilerine eksiksiz bir şekilde uyması ve iyileşme sürecinde bel bölgesini maksimum düzeyde koruması önemlidir. Ameliyat sonrasında doktorunuzun uygun gördüğü zamanda mutlaka fizyoterapi ve egzersizlere başlanmalı ve bel çevresi kaslar güçlendirilmelidir.